مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با اشاره به کمبود شدید مراقبت‌کننده از بیماران مبتلا به اختلالات حافظه در کشور، از اقدامات انجام شده جهت غربالگری دمانس در کشور خبر داد.
معصومه صالحی در نشست خبری روز جهانی آلزایمر با بیان اینکه نیروی کافی و متخصص برای مراقبت از بیماران دمانس و آلزایمر نداریم، گفت: نیروهای آموزش دیده در این زمینه بسیار انگشت‌شمارند. این آموزش‌ها باید در دروس دانشگاهی رشته‌های مرتبط گنجانده شوند.
برنامه‌ریزی برای غربالگری دمانس در کشور
وی در خصوص طرح غربالگری دمانس در کشور گفت: این طرح امسال با همکاری سازمان بهزیستی برای امکان‌سنجی آن در کشور انجام خواهد شد. در حال حاضر نیز در مرحله شیوع‌شناسی دمانس و آلزایمر در کشور هستیم. با اجرای این طرح در سال‌های آتی روند رو به کاهش اختلالات حافظه‌ای را خواهیم داشت. با اجرای این طرح در اتحادیه اروپا نیز میزان این اختلالات کاهش یافته است.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران افزود: با سرمایه‌گذاری در این بخش و همچنین ساختارهای خدماتی و درمانی لازم، در هزینه‌های دولت و خانواده‌ها صرفه‌جویی می‌شود و همچنین باعث تشخیص زودهنگام سندرم دمانس خواهد شد.
صالحی درباره میزان شیوع دمانس و آلزایمر میان زنان و مردان گفت: در حال حاضر 46.8 میلیون نفر در جهان با این اختلالات زندگی می‌کنند که این آمار هر 20 سال دو برابر می‌شود. ما سومین کشور در جهان هستیم که به سمت سالمندی می‌رویم. دمانس و آلزایمر روی زنان تاثیر بیشتری دارد؛ چراکه امید به زندگی بالاتری دارند، در خانواده‌ها به عنوان مراقبت‌کننده اصلی شناخته می‌شوند و استرس‌های روانی بیشتری را تحمل می‌کنند.
ابتلای زنان به دمانس بیشتر از مردان است
وی اعلام کرد: بیش از 80 درصد افراد مراقبت‌کننده از بیماران مبتلا به دمانس، زنان هستند. ابتلای آنها شش درصد بیشتر از مردان است. به علت کم شدن موالید، جهان در آینده با کمبود مراقبت‌کننده روبه‌رو است. این برای ما نیز یک زنگ خطر است که بتوانیم مراقبت‌کننده آموزش دهیم.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران افزود: در همین راستا انجمن آلزایمر ایران قرار است در صورت تامین فضا و امکانات لازم، دوره‌های حرفه‌ای مراقبت کننده بیماران آلزایمر را در سازمان فنی و حرفه‌ای تدوین کند. در صورت تمایل داوطلبان نیز به آنها آموزش‌های کوتاه مدت سه روزه می‌دهیم.
صالحی ادامه داد: تاکنون نزدیک به 2500 مراقب خانگی آموزش داده‌ایم و برای آنها کلاس‌های 10 تا 15 نفره تشکیل داده‌ایم که روی کیفیت زندگی خود و بیماران‌شان تاثیرگذار باشد و خود مراقبت‌کننده‌ها نیز بتوانند از خودشان مراقبت کنند. این آموزش‌ها باید در تمام مراکز خدماتی مثل فروشگاه‌های بزرگ برای جلوگیری از سوءرفتار با این بیماران ارائه شود.
بانک اطلاعات مبتلایان به اختلال حافظه تشکیل می‌شود
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با اشاره به همکاری این انجمن با معاونت اجتماعی نیروی انتظامی برای تشکیل بانک اطلاعاتی بیماران دچار اختلال حافظه گفت: مراکز حمایت از بیماران گمشده در سطح جامعه باید ایجاد شود، چراکه گم شدن آنها هم خانواده و هم دولت را دچار مشکل می‌کند. چند سال است با همکاری معاونت اجتماعی نیروی انتظامی برنامه‌ای راه‌اندازی کرده‌ایم و قرار است یک بانک اطلاعات در مورد سالمندان در معرض خطر ایجاد شود که در صورت گم شدن، سالم به خانواده بازگردند.
،دکتر غلامرضا حاجتی، متخصص اعصاب و روان و عضو هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران درباره نحوه اجرای فاز اول طرح غربالگری سندرم دمانس گفت: ما در این غربالگری نیاز به سنجشی داریم که باید بومی کشور باشد. به همین دلیل باید ابزارهای تشخیص دمانس را استاندارد کنیم و معایب آن را برطرف کنیم. پزشکان نیز باید براساس یک معیار هماهنگ شوند. بعد از فراهم شدن این امکان، طرح غربالگری سندرم دمانس آغاز می‌شود.
وی با اشاره به وجود 600 هزار بیمار مبتلا به آلزایمر و دمانس در کشور هشدار داد: این رقم در 20 سال آینده دو برابر خواهد شد. جامعه ما هنوز نسبتا جوان است. با توجه به افزایش سن افراد و کاهش نرخ زاد و ولد تا 20 سال آینده با چالشی در این زمینه روبه‌رو خواهیم بود.
این متخصص اعصاب و روان و عضو هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران با اشاره به نیاز کشور به وجود مراقب برای بیماران مبتلا به اختلالات حافظه‌ای، تربیت 5000 نفر مراقب برای تهران را لازم دانست و گفت: خانواده‌هایی که بیمار آلزایمری دارند، با این چالش روبه‌رو هستند که به راحتی بتوانند با بیمار به صورتی درست رفتار کنند. انجمن آلزایمر ایران تاکنون حدود 700 نفر مراقب را برای مراکز سالمندی کشور تربیت کرده است.
حاجتی افزود: بیش از 70 درصد افراد در مراکز سالمندی مبتلا به دمانس هستند. 99 درصد خانواده‌ها نمی‌دانند با بیمار چگونه برخورد کنند که این ناآگاهی منجر به درگیری و دعوای لفظی و گاهی فیزیکی نیز می‌شود.
وی درباره تفاوت دمانس و آلزایمر گفت: سندرم دمانس بخش عمده‌ای از اختلالات رفتاری و شناختی را شامل می‌شود که طیف وسیعی از علائم مثل توهم، هذیان ، مهار گریختگی رفتار، پرسه زدن و اضطراب را شامل می‌شود. 50 درصد این افراد نیز دچار افسردگی می‌شوند. برای اختلالات شناختی و حافظه، درمان دارویی وجود دارد و برای اختلالات روانی و رفتاری سندرم دمانس درمان‌های غیردارویی مدنظر است.
این متخصص اعصاب و روان و عضو هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران درباره راهکارهای بروز پیشگیری از این اختلالات گفت: ما در بحث پیشگیری پیشنهاد می‌کنیم که در سنین میانسالی ظرفیت مغزی یا ذخیره شناختی افراد با فعالیت‌هایی مثل حل جدول، ورزش، یادگیری زبان جدید، موسیقی و هرکاری که باعث به چالش کشیدن مغز می‌شود، حفظ شود. 90 درصد ظرفیت مغز ما تا آخر عمر بیکار می‌ماند.
حاجتی عنوان کرد: شایع‌ترین علت دمانس بیماری آلزایمر است که 60 درصد از کل آن را تشکیل می‌دهد. علت دوم آن نیز سکته‌های مغزی است. عفونت‌ها، اختلالات متابولیک، سموم داروها، ضربه‌های مغزی، بیماری‌هایی مثل جنون گاوی و... از عوامل بروز دمانس هستند.
وی با اعلام اینکه 15 درصد دمانس‌ها برگشت‌پذیر هستند، گفت: کسانی که کم‌کاری تیروئید دارند، دچار کمبود ویتامین B12 هستند یا با افزایش مایع داخل مغز روبه‌رو هستند ممکن است در سال‌های آینده دچار دمانس شوند که البته این موارد قابل برگشت هستند.
این متخصص اعصاب و روان و عضو هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران سن شیوع دمانس را زیر 65 سال اعلام کرد و گفت: ورود دمانس در سنین زیر 65 سال در جوامع حدود یک درصد است و به نظر می‌رسد که این سن در حال رسیدن به 60 سال است. هر 10 سالی که به سن شیوع اضافه می‌شود، 10 درصد میزان آن را افزایش می‌دهد.
به گفته حاجتی، مختل شدن حافظه اخیر فرد، اختلال در فعالیت‌های روزانه، افزایش اضطراب، گم کردن آدرس و... از علایم اولیه این بیماری است. در مراحل پیشرفته‌تر نیز فرد توانایی مراقبت از خود را ندارد.
این متخصص اعصاب و روان و عضو هیات مدیره انجمن آلزایمر ایران درخصوص شکایت افراد از فراموش کردن‌های متعدد خود گفت: در سنین پایین‌تر به خاطر تعدد افکاری که وجود دارد تمرکز مختل می‌شود، اما این به معنی آسیب رسیدن به حافظه نیست و می‌تواند گذرا یا ناشی از یک بیماری مثل افسردگی باشد.
منبع: ایسنا
