توجه به محیط زیست و حفظ سلامتی انسان و تمام موجودات کره زمین یکی از اصول اساسی در بقای زندگی و استفاده از مواهب خدادادی است که در اختیار همه قرار دارد.
کنترل آلودگی محیط از جمله زباله بخش مهمی از وظیفه انسانی در حفظ سلامی انسان‌ها است که با توجه به اصول موازین بهداشت جایگاه ویژه‌ای را در علوم فنون جدید به‌خود اختصاص داد.
تولید زباله در زندگی روزمره انسان‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است که با افزایش جمعیت بدون شک میزان تولید زباله نیز زیاد می‌شود.
در شهرستان چالوس نیز مانند سایر شهرهای استان مازندران به‌دلیل نبود امکانات مناسب دفع زباله مانند کوره‌های زباله‌سوز، کارخانه کمپوست و سایر موارد زباله‌ها به‌صورت غیر اصولی در منطقه‌ای جنگلی به‌نام پلهم کوتی آن‌هم به‌صورت غیر اصولی انباشته می‌شود و هر از گاهی دغدغه‌ای را برای شهروندان و به‌ویژه ساکنان مجاور این منطقه فراهم می‌کند.
مشکلاتی مانند جاری شدن شیرابه‌های حاصل از این زباله در رودخانه حفاظت‌شده چالوس که با خود آلودگی‌های زیست محیطی زیادی را به‌دنبال دارد، زیرا این شیرابه‌ها سمی بوده و حاوی باکتری‌های بیماری‌زا است که علاوه بر مشکل اکوسیستمی آثار زیانبار دیگری مانند خشک شدن درختان و گونه‌های گیاهی مسیر و حتی منطقه اطراف را در پی دارد.
از دیگر مشکلاتی که انباشت این زباله‌ها آن‌هم در دل جنگل هیرکانی از خود برجای می‌گذارد این است که مواد زائد جامد به‌دلیل غیر قابل تجزیه بودن آلودگی‌های مربوط به آب، خاک و هوا را به همراه دارد که بر اثر مدیریت نادرست و عدم انتخاب جایگاه مناسب دفع مواد زائد مشکلات زیست محیطی را برای شهروندان ایجاد می‌کند.
عمده‌ترین مشکلی که این‌روزها در شهرستان چالوس ایجاد شد و دغدغه‌ها و نگرانی‌های زیادی را در سطح وسیع و در شبکه‌های مجازی با خود به دنبال آورد آتش سوی وسیع در 10 هکتار از جنگل هیرکانی چالوس بود که در اثر ایجاد گاز ناشی از تجمع زباله و گرمای هوا در منطقه ورگاویج و پلهم کوتی محل دفع زباله چالوس رخ داد و تلاش بسیاری از مدیران و گروه‌های امداد و نجات را در پی داشت.
بر اثر آتش‌سوزی که از ظهر روز جمعه بر اثر افزایش دما و فشردگی زباله‌ها و تولید گاز رخ داد سبب شد تا محل وسیعی از انباشت زباله‌ها را دربر بگیرد.
هم‌زمان با وقوع آتش نیروهای آتش‌نشانی از شهرستان‌های نوشهر، چالوس و بخش‌های مرزن‌آباد و کلارآباد به محل وقوع آتش‌سوزی اعزام شدند و عمق این فاجعه به اندازه‌ای بود که مسؤولان شهرستان چالوس اعم از نماینده مجلس، فرماندار، معاون فرماندار، بخشدار، شهردار، اعضای شورای اسلامی شهر، رئیس اداره منابع طبیعی، رئیس اداره محیط زیست و معاون مدیرکل منابع طبیعی و نیروهای حفاظت از جنگل منابع طبیعی غرب استان مازندران به‌صورت میدانی در محل آتش‌سوزی حضور یافتند تا بتوانند با مدیریت اصولی از نفوذ آتش به جنگل جلوگیری کنند.
به‌دلیل شدت آتش‌سوزی و سرایت آتش به محیط اطراف محل زباله از بالگرد ویژه اطفای حریق نیز استفاده شد.
* احتمال انفجار در محل دفن زباله شهرستان چالوس
فرماندار چالوس از احتمال انفجار در محل دفن زباله شهرستان چالوس به جهت تولید گاز در پی انباشت زباله خبر داد و گفت: خوشبختانه بعد از 9 ساعت تلاش و کوشش توسط نیروهای آتش‌نشانی و نیروهای امدادی از گسترش آتش‌سوزی و شعله کشیدن آتش به‌سمت جنگل جلوگیری شد اما به‌دلیل تولید گاز در پی انباشت زباله احتمال انفجار وجود دارد.
محمد‌ناصر زندی با اعلام اینکه در روزهای آینده نیز نیروهای آتش‌نشانی، امداد و کارشناسان منابع طبیعی، محیط زیست و شهرداری برای جلوگیری از هر گونه خطر احتمالی در منطقه حضور دارند، افزود: این آتش‌سوزی بر اثر افزایش دما و فشردگی زباله‌ها در منطقه پلهم‌کوتی چالوس بر اساس انباشت و محل دفن زباله‌ها رخ داد.
وی با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های ما در حال حاضر بحث انفجار به‌دلیل تولید گاز زباله‌ها است، تصریح کرد: نیروهای مردمی نیز به‌صورت خودجوش برای مهار آتش سوزی وارد منطقه شده بودند و این حضور نقش مهمی در مهار آتش ایفا کرد.
فرماندار چالوس از اعزام بالگرد اطفای حریق به‌دلیل شدت گستردگی آتش‌سوزی در منطقه خبر داد و اظهار کرد: مشکلات زیست محیطی و دغدغه مربوط به محل دپوی زباله در چالوس امری بوده که باید به‌صورت ریشه‌ای برای آن تصمیماتی اتخاذ کرد.
وی دیوارکشی محل دفع و انباشت زباله منطقه پلهم‌کوتی چالوس را برای رفع موقتی مشکل ضروری خواند و افزود: مهم‌ترین راهکار برای برون‌رفت از این معضل احداث کارخانه زباله‌سوز در چالوس است که تا کنون چندین بار در کمیته پسماند استان مازندران مطرح شد.
* سوء مدیریت در مکان دفن بهداشتی زباله
معاون جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به اینکه حادثه حریق چالوس مربوط به توسعه حریق زباله‌دانی چالوس در جنگل پلهم کتی محدوده پارک جنگلی 6 هزار و 700 هکتاری بود، اظهار کرد: با پیگیری جدی اداره‌کل و یگان حفاظت سازمان در اعزام نیرو و جلب پشتیبانی چرخ‌بال برای امحا و اطفای مواد مشتعل در محل زباله تا ساعت 20.30 دقیقه ادامه یافت.
بهزاد انگورج خاطر‌نشان کرد: مدیریت جنگل سال‌های متمادی است که در مورد زباله متأثر سوء مدیریت در مکان دفن بهداشتی زباله و عدم توجه در تفکیک زباله در مبدا و عدم سرمایه گذاری در استفاده از طلای کثیف است.
وی با بیان اینکه زباله دانی‌ها اکنون در جنگل‌ها انباری از گازهای قابل اشتعال و خطرناک در قلب جنگل قرار دارند و تهدید جدی برای جنگل وجود دارد، تأکید کرد: با وصف اخطارهای مکرر در مورد این تهدیدها، اراده‌ای از سوی متولیان و مجریان نظارت و مسؤولیت حسن اجرای قانون مدیریت پسماند بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است.
* ضرورت بازنگری قانون مدیریت پسماند
معاون جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به اینکه اکنون جنگل پلهم کوتی در زباله غرق شده است و این نکته نشان می‌دهد، هیچ نظارتی بر امر زباله‌دانی نیست و قانون مدیریت پسماند نیازمند بازنگری است، اظهار کرد: همه باید توجه کنیم زباله مسأله روز ما است، همه مردم در امور روزمره زباله تولید می‌کنند و همه شهرداری‌ها با توان محدودی عهده‌دار مسؤولیت جمع‌آوری زباله هستند.
وی با بیان اینکه همه جایگاه‌های دفن زباله دارای موافق موقت هستند، گفت: اکنون در فصل خشک انباری از مواد قابل اشتعال هستند و در فصول تَر مانند پاییز و زمستان منشأ شیرابه‌های خطرناک است که در مجاری، آبراهه‌ها، رودخانه‌ها، تالاب و دریای خزر جاری می‌شوند.
* ضرورت صدور مجوز کارخانه زباله‌سوز از سوی کمیته پسماند استان
رئیس شورای اسلامی شهر چالوس بر ضرورت صدور مجوز برای احداث کارخانه زباله‌سوز از سوی کمیته پسماند استان مازندران تأکید کرد و گفت: آتش‌سوزی منطقه پلهم‌کوتی که محل دفن زباله چالوس است یک هشدار برای همه بود تا به وضعیت اورژانسی زباله این شهرستان رسیدگی شود.
یحیی زال‌نژاد با بیان اینکه اگرچه اتفاق آتش‌سوزی منطقه محل دفن زباله خیلی ناراحت‌کننده بود اما این وضعیت در آینده بحرانی‌تر از وضعیت امروزی می‌شود، تصریح کرد: تولید گاز در محل دپو و دفع زباله یک هشدار و وضعیت بحرانی برای شهرستان است که آتش‌سوزی امروز یک نمونه کوچک از وضعیت بحرانی بود و قطعاً خطر انفجار در منطقه وجود دارد.
وی با تأکید بر نگاه ویژه از سوی استاندار مازندران به این شهرستان برای صدور مجوز احداث کارخانه زباله‌سوز از سوی کمیته پسماند استان بیان کرد: از اهالی روستاهای حاشیه منطقه دفن و دپو زباله نیز به‌دلیل وضعیت موجود و تحمل مشکلات زیست‌محیطی که در پی این وضعیت وجود دارد عذرخواهی کرده و با برنامه‌ریزی انجام شده در صدد اجرای اقدامات خوبی در این منطقه هستیم.
رئیس شورای اسلامی شهر چالوس با بیان اینکه با افتتاح کارخانه زباله‌سوز نوشهر هم مشکل چالوس رفع نمی‌شود، گفت: با توجه به اینکه ظرفیت کارخانه زباله‌سوز نوشهر تا 80 تن در روز پیش‌بینی شد و این در صورتی است که فقط در شهر چالوس در ایام تعطیل 120 تن زباله جمع‌آوری می‌شود بنابراین احداث کارخانه زباله‌سوز مجزا در این شهر امری اجتناب‌ناپذیر است.
* کتمان دست داشتن عوامل انسانی در آتش‌سوزی
رئیس اداره منابع طبیعی چالوس با اشاره به اینکه علت آتش‌سوزی منطقه پلهم‌کوتی به‌دلیل انباشت زباله افزایش دما و تولید گاز بوده و عوامل انسانی در این آتش‌سوزی نقشی نداشتند، اظهار کرد: در حال حاضر بررسی برای علت وقوع حادثه ادامه دارد و در صورت مشهود شدن نقش عوامل انسانی با آنها برخورد می‌شود.
مهرداد خزایی با بیان اینکه بلافاصله از ظهر روز جمعه که آتش‌سوزی آغاز شد با هماهنگی انجام‌شده نیروهای آتش‌نشانی و امدادی و حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی در منطقه حاضر شده و برای مهار آتش تلاش کردند، افزود: با توجه به اینکه آتش‌سوزی در چند نقطه از منطقه پلهم‌کوتی شهرستان چالوس اتفاق افتاد کمی مهار آتش را با سختی روبه‌رو کرد اما با تلاش نیروهای امدادی و آتش‌نشانان بعد از 9 ساعت تلاش آتش‌سوزی مهار شد.
وی با اشاره به اعزام بالگرد به منطقه جهت آب‌پاشی برای مهار آتش خاطر‌نشان کرد: از ساعت اولیه آتش‌سوزی همراه با نیروهای آتش‌نشانی و امداد به‌همراه مسؤولان شهرستان چالوس و شهرهای مجاور در محل حاضر شدند و توانستند با هماهنگی‌های لازم آتش را مهار کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی چالوس در پایان گفت: وضعیت دفن و دپو زباله توسط شهرداری در منطقه مورد نظر باید به‌صورت کارشناسی بررسی شده و در این‌باره برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود که بهترین راه برای حل این معضل و مشکل ایجاد کارخانه زباله‌سوز است و همه باید برای تحقق این امر تلاش کنند.
* رفع مشکل دپو زباله با همکاری تمام ادارات
شهردار چالوس با اشاره به اینکه برای رفع مشکل دپو زباله در منطقه جنگلی پلهم‌کوتی چالوس نیاز به همکاری دیگر ادارات و نهادها است، گفت: شهرداری به‌عنوان متولی امور شهری هیچ وقت راضی به تخریب طبیعت و زشت کردن زیبایی‌های آن نبوده اما در حال حاضر و همانند گذشته چاره‌ای جز اعمال روش سنتی برای دفن و دپو کردن زباله‌ها راهی وجود ندارد.
علیرضا طاهری‌نسب ادامه داد: از اصولی‌ترین و بهترین روش رفع مشکل دفع و دپو زباله در طبیعت احداث کارخانه زباله‌سوز است که با توجه به نشست‌هایی که به همت فرماندار در کمیته پسماند استان داشتیم مجوز این کارخانه بنا بر رعایت شرایطی برای چالوس مهیا شد.
وی افزود: نیاز است برای احداث کارخانه زباله‌سوز اداراتی مانند منابع طبیعی و محیط زیست همکاری لازم را انجام دهند تا بتوان با استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذار در آینده ای نزدیک شاهد ایجاد این کارخانه بود.
طاهری‌نسب با اشاره به اقدامات انجام‌شده توسط شهرداری چالوس در ساعات نخستین بروز حادثه آتش‌سوزی منطقه پلهم‌کوتی خاطر‌نشان کرد: از همان ساعات اولیه شروع آتش‌سوزی با برقراری تماس تلفنی با شهرداری‌های همجوار و درخواست کمک شاهد اعزام نیروهای آتش‌نشانی آن شهرستان‌ها در کنار نیروهای آتش‌نشانی شهرداری چالوس بودیم که خوشبختانه با تلاش خوب و تأثیرگذار خود توانستند بعد از 9 ساعت تلاش نسبت به مهار آتش اقدام کنند.
شهردار چالوس با اشاره به اینکه با توجه به‌تولید گاز در محل دفن زباله احساس خطر در هر لحظه آتش‌سوزی وجود داشت اما با تقسیم نیروهای امدادی و آتش‌نشانی توانستیم در مهار آتش و عدم سرایت آن به جنگل خوب عمل کنیم، بیان کرد: با توجه به اینکه آتش مهار شد اما نیروهای امدادی و آتش‌نشانی در آماده‌باش کامل قراردارند تا در صورت مشاهده هر گونه خطر وارد عمل شوند.
وی با اعلام اینکه در اولین فرصت کمیته بحران شهرداری چالوس با حضور اعضای شورای اسلامی شهر با محوریت موضوع وضعیت زباله شهرستان چالوس تشکیل می شود تا شاهد تصمیم گیری مناسب برای برون‌رفت از وضعیت موجود گرفته شود، گفت: از تلاش و همت نیروهای آتش‌نشانی که در منطقه آتش‌سوزی حضور داشتند و همچنین نیروهای امدادی و حفاظت از جنگل قدردانی می‌شود.
به گزارش فارس، برای کاهش پیامدهای منفی پسماندها استفاده از ابزارها و فناوری‌های مناسب ضروری است که یکی از بخش‌های مهم در مدیریت دفع و دپوی زباله یافتن مکان مناسب برای دفن زباله است.
دفن بهداشتی و اصولی زباله مانند هر پروژه مهندسی دیگر به اطلاعات پایه و برنامه‌ریزی دقیق نیازمند است و برای رفع مشکلات زباله‌ها باید ساماندهی اساسی در این حوزه صورت گیرد که این مهم نیز با اعمال مدیریت اصولی نسبت به دفع و دپوی آن محقق می‌شود.
و کوتاه سخن اینکه در حال حاضر مهم‌ترین و اصولی‌ترین راهکاری که باید اتخاذ شود جدی گرفتن احداث کارخانه زباله‌سوز برای مدیریت و خنثی کردن آثار نامطلوب پسماندها است که امیدواریم توسط استاندار مازندران در زمینه نگاه ویژه ایشان به غرب استان این آرزوی دیرینه نیز در چالوس به بار بنشیند و مردم منطقه از مشکلات و معضلات مختص زباله و پسماند که سال‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند در امان بمانند.
-------------------------
گزارش از زهرا خطیبی/ فارس
-------------------------
مسئولین چالوس عرضه نصب و راه اندازی یک واحد زباله سوز رو ندارن یا مشکل از جای دیگه هستش؟؟؟؟