«مردم باید درباره حجم پسماند خود نسبت به گذشته حساس‌تر باشند. وقتی در بیشتر رستوران‌های گیلان، از ظروف یکبارمصرف استفاده می‌شود، نشان می‌دهد هنوز حساسیتی درباره این موضوع بین مردم به وجود نیامده است.»
«موضوع پسماند و زباله به یکی از مسائل مهم در حوزه محیط زیست در ایران تبدیل شده است؛ کلان‌شهرها را در وضعیت نگران‌کننده قرار داده، اما وضعیت در استان‌های شمالی بحرانی است. حجم تولید زباله در استان گیلان در دهه‌های گذشته به دلیل افزایش جمعیت و تبدیل‌شدن به مقصد گردشگری، افزایش چشمگیر داشته است. در سال ۱۳۹۸ در سراوان کوه زباله‌ای به ارتفاع ۷۰ تا ۱۰۰ متر به وجود آمده و باعث شده تأسیسات تصفیه شیرابه زیر حجم زباله دفن شود.
اعتراضات مردم سراوان در سال‌های اخیر باعث توجه به موضوع پسماند و زباله در استان گیلان شد اما این فقط بخش کوچکی از بحران است.
نرگس آذری، پژوهشگر و مدیر سابق میز محیط زیست و شهری مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، در گفت‌وگو با «شرق»، تصویری از وضعیت فجیع زباله در استان‌های شمالی ترسیم کرده و معتقد است بدترین سناریو در حال وقوع است. سراوان فقط یک نمونه مشهور است و در این میان کسانی هستند که نمی‌خواهند مسئله حل شود. شرح کامل گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
با توجه به پژوهش‌های مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در حال حاضر وضعیت پسماند در سراوان استان گیلان چگونه است؟
وضعیت استان گیلان از زمان گزارش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری که در سال ۱۳۹۸ انجام شده بود، با وجود اینکه پروژه‌هایی با هزینه‌های زیاد اجرا شده، هیچ تغییر رو به بهبودی نکرده و بلکه بدتر هم شده است. برای بررسی وضعیت استان گیلان می‌توان دو نوع گزارش ارائه داد: اول گزارش‌هایی که میزان پیشرفت و اجرای پروژه‌ها را نشان می‌دهند.
پروژه‌های زیادی با بودجه‌های کلان اجرا شده و آمارها نشان می‌دهد این پروژه‌ها در حال پیشرفت هستند. اما هر چند از نظر فیزیکی تعداد سوله و تجهیزات، پروژه پیشرفت داشته است اما تصفیه‌خانه‌ای که ایجاد شده هنوز شروع به کار نکرده است. نوع دیگری از گزارش درباره مدیریت پسماند است.
آنالیز فیزیکی دقیقی درباره میزان پسماند وجود ندارد و هر درصدی که اعلام می‌کنند تقریبی است. برای مثال زمانی که در سراوان مشغول به فعالیت بودم، نحوه کار به این صورت بود که یک سطل زباله را باز می‌کردیم و از کارگر می‌خواستیم زباله‌ها را جدا کند و بعد بشمارد تا بتوانیم به صورت تقریبی محاسبه کنیم.
در حال حاضر حجم ورود پسماند در سراوان هزار تن است اما مسئولان شهری هیچ پیش‌بینی‌ای درباره میزان افزایش حجم زباله ندارند و اینگونه پاسخ می‌دهند: «میره بالا دیگه، مثلا میشه هزارو ۲۰۰ تن.» آنها درباره حجم ورود زباله در روزهای شلوغ یا خلوت هم آماری در دست ندارند. در سال‌های اخیر تنها رقمی که وجود دارد تعداد کامیون‌هایی است که وارد سراوان می‌شود که گاهی آن را هم چند روز یکبار شمارش می‌کنند و محاسبه دقیقی ندارند