روزنامههای ایران در هفته گذشته، موضوعاتی متنوع از متن و حاشیه اجلاس
جی ۲۰ در هامبورگ و انزوای آمریکا در صحنه بین الملل، دادگاه شرکای بابک
زنجانی، آتش بس در سوریه، آزادی کامل در موصل، مسأله مؤسسات مالی غیرمجاز و
پاسخگویی رئیس کل بانک مرکزی در مجلس، مباحث مطرح از سوی روحانی در دو
مقطع تا بایدها و نبایدهای کابینه جدید و نیز ویژگیهای شهردار آینده
تهران را در طول هفته در میان سرمقالهها، یادداشتها و گزارشهای خود نقد و
بررسی کردند.
به گزارش «تابناک»، آنچه به گونه ای چالشی در مطبوعات
هفته گذشته و ادامه دار در روزنامه های دو جریان سیاسی اصولگرا و اصلاح
طلب مطرح می شد و تا پایان هفته همچنان ادامه داشت، قرارداد نفتی 8/4
میلیارد دلاری با شرکت توتال فرانسه بود. انعقاد قرارداد توتال موضوعی بود
تا منتقدان دولت در روزنامه هایشان دولت و به طور ویژه وزارت نفت را هدف
انتقاد قرار دهند.
نخست مسأله سهم ۵۰ درصدی توتال از این قرارداد
توسط روزنامه کیهان مطرح و در خبری ویژه چنین مدعی شد که سهم ایران از
درآمد ناشی از گاز استخراجی فاز ۱۱ که موضوع قرارداد با توتال است، کمتر از
۵۰ درصد خواهد بود. در حالی که مقامات وزارت نفت و کارشناسان نفتی در
رسانههای حامی دولت و اصلاح طلب، درصد یاد شده را برای مشارکت توتال در
ساخت و تجهیز میدان گازی در فاز ۱۱ دانستند و این رقم را برای میزان درآمد
از میدان گازی نادرست خواندند.
اما در روزهای بعد، روزنامه کیهان و
برخی دیگر از روزنامههای همسو، پنهان بودن قرارداد توتال را هدف نقد قرار
داده و آن را دلیل مشابه بودن این قرارداد با کرسنت دانستند. در
روزنامههای روز بعد مسأله پنهان بودن این قرارداد تکذیب و از سوی
روزنامههای رقیب عنوان شد این قرارداد محرمانه نیست و نمایندگان مجلس
میتوانند از مفاد آن آگاه شوند.
موضوع توتال از سوی منتقدان دولت
تا جایی پیش رفت که در مجلس، خبر از آمادگی طرحی سه فوریتی برای توقف این
طرح مطرح شد. فضای رسانهای در طول هفته از یک سو، امواج انتقادی را به سوی
پیدا و پنهان این قرارداد گسیل میکرد و از طرف روزنامههای اصلاح طلب و
حامی دولت با گارد تدافعی از این قرارداد با انتشار مواضع وزارت نفت و
گزارش هایی، میکوشیدند ابهامات وارده به این قرارداد را رفع کنند.
پس
از حضور وزیر نفت در مجلس و ارائه توضیحات که به نظر میرسید باعث اقناع
نمایندگان مجلس شده است، طرح سه فوریتی مذکور متوقف و حملات به این قرارداد
از سوی بیشتر روزنامههای منتقد دولت، تنها به یکی دو روزنامه از جمله
کیهان و سیاست روز محدود شد.
روزنامه کیهان در شماره روز پنجشنبه
خود با تیتر «آقای زنگنه! این هم سند رشوه توتال به یک مقام دولتی ایران»
مدعی تخلف مقامات ایرانی در قبال توتال شده است.
در حالی که کمتر از
یک ماه به موعد تحلیف رئیس جمهور دوازدهم و معرفی اعضای کابینه او مانده،
موضوع کابینه آینده و مشخصات و ویژگیهای کابینه دوازدهم نیز در هفته از
سوی روزنامههای دو جریان سیاسی در سرمقالات، یادداشتها و گزارش هایی
موضوع بحث بوده است. این خط خبری که روزنامههای اصلاح طلب به شکل ویژه تری
به آن میپردازند، به نوعی ضمن رد هرگونه سهم خواهی جریان اصلاح طلب از
کابینه آینده روحانی در نوشتهها و گفت وگوهایی که منتشر میکنند، حضور
زنان و جوانان در کابینه آینده را یک ضرورت مطرح و از سوی دیگر، تأکید
میکنند همراهان رئیس جمهور در دولت آینده باید کسانی باشند که کاملا با او
همسو و معتقد به شعارهای مطرح شده رئیس جمهور در روزهای تبلیغات انتخاباتی
ـ که حمایت ۲۴ میلیونی مردم را در پی داشت ـ هستند.
برخی
کارشناسان و فعالان سیاسی اصلاح طلب در یادداشتها و گفت وگوهایشان بر این
نکته تأکید میکنند که کابینه باید با محوریت توانایی پاسخگویی به وعدههای
انتخاباتی او چیده شود و این مستلزم بازنگری جدی در کابینه فعلی است.
اما
برخی روزنامهها با انعکاس دیدگاههای اصولگرایان در این زمینه، مواضعی
متفاوت را مطرح کردند. آنها در گزارشها و تحلیل هایی با انعکاس سخنان و
گفت وگوهایی از چهرههای عمدتا اصولگرا، لزوم استفاده روحانی از چهرههای
فراجناحی و انقلابی را برجسته کردند.
توجه به شانزده میلیون رأی
رقیب روحانی در تشکیل دولت و توجه به مطالبات آنها نیز از مواردی بود که
در لابلای نوشتهها و تحلیل های این روزنامهها به چشم میآمد. این خط خبری
در اواخر هفته گذشته با انعکاس مواضع کنعانی مقدم، یکی از اصولگرایان
میانه رو وارد فاز جدیدی شد. او در گفت وگویی به رئیس جمهور روحانی پیشنهاد
کرده بود از باهنر در کابینه خود استفاده کند؛ موضوعی که بلافاصله مورد
توجه چند روزنامه قرار گرفت و امکان استفاده روحانی از محمدرضا باهنر در
جایگاه معاون رئیس جمهور مطرح شد؛ خبری که خود باهنر به آن واکنش نشان داد و
گفت: اگر جای روحانی بودم، باهنر را معاون اول خود نمیکردم.
مسأله
دیگری که در روزنامههای هفته گذشته مورد توجه بود، موضوع وضعیت سپرده
گذاران مؤسسات مالی اعتباری غیرمجاز و سرنوشت آنها بود. روزنامههای منتقد
دولت با رویکردی تند، سیف، رئیس کل بانک مرکزی را مسئول آشفتگی وضعیت
مؤسسات مالی معرفی کردند و برخی روزنامههای طرف مقابل، با یادداشتها و
گزارش هایی از دیروز تا امروز، وضعیت این مؤسسات را در نوشتههای خود گزارش
دادند. آتش این موضوع با حضور سیف در مجلس شورای اسلامی و قول رسیدگی در
عرض یک هفته به آن اندکی گرفته شد.
عدم حضور روحانی در مراسم جشن
صنعت و معدن و توضیحات ارائه شده مبنی بر توصیه پزشکان به روحانی برای
استراحت تا بهبود وضعیت حنجره، باعث شد در رسانههای منتقد دولت، مباحثی
مبنی بر بیماری مطرح شود. موضوعی که از هنگام لرزش دست روحانی در مناظرات
انتخاباتی مطرح شده بود و البته این شایعه با حضور و سخنرانی روحانی در
همایش عمران و سلامت کمرنگ شد.
روحانی هفته گذشته در سخنان خود
همچنین به ساخته شدن موشکهای شلیک شده به سوی مقر داعش توسط وزارت دفاع
دولت اشاره کرد که با واکنش هایی منفی در رسانههای منتقد دولت از جمله
افکار و جوان روبه رو شد.
روزنامه جوان با درج تیتر درشت روحانی را
که در گذشته بحث دولت با تفنگ و دولت بی تفنگ را مطرح کرده بود را با
کنایهای شریک موشک خوانده بود.
برخی روزنامههای چهارشنبه گفت
وگویی از ابراهیم رئیسی را منتشر کردند که در آن از عدم پیش بینی تخریبهای
رقیب علیه خود در انتخابات اخیر سخن گفته بود: بنده این حجم از تخریب و
ترساندن مردم را پیشبینی نمیکردم. پیش خود میگفتم که اولاً طرفِ رقابت،
فردی است که لباس دین و روحانیت به تن دارد و دست کم در این قضیه حد نگه
میدارد؛ نه اینکه کاری نمیکند. او گفته بود همه محاسباتم در این زمینه به
هم خورده بود. برخی روزنامههای اصلاح طلب و حامی دولت پنجشنبه بخشی از
سخنان روحانی در جلسه هیأت دولت مبنی بر لزوم کنار گذاشتن حسادتهای
پساانتخاباتی را در صفحات اول منعکس کردند؛ سخنانی که به نظر میرسد
پاسخهای کنایه آمیز به گفت وگوی منتشر شده اخیر ابراهیم رئیسی بود./م