به گزارش تابناک یزد، آمایش سرزمین، مطالعه دقیق وضع موجود و برنامه‌ریزی متوازن و منطقه‌ای
برای رسیدن به وضع مطلوب است. به بیان دیگر، باید از اطلاعات سرزمینی
استفاده کرد تا برای اختصاص بهترین کاربری و تعیین مناسب‌ترین راه
سرمایه‌گذاری در هر منطقه برنامه‌ریزی شود.
در سال‌های گذشته استان یزد با شتابی چشمگیر در زمینه‌های متفاوت توسعه
پیدا کرده است. گاهی محور اصلی توسعه استان برای صنعتی‌تر شدن بوده است.
گاه توسعه باعث برتری در تولید برخی محصولات کشاورزی شده و زمانی ساخت
مراکز آموزشی و تاسیس دانشگاه‌ها چهره علمی و دانشگاهی شهرها را شاخص‌تر
کرده است. امروز نیز استان در مسیر تبدیل شدن به قطب سلامت کشور قرار دارد.
این توسعه در کنار مزیت‌ها، مشکلات فراوانی نظیر آلودگی هوا و تهدید محیط
زیست، بیکاری و مهاجرت بی‌رویه به استان را در پی داشته است که باعث شده
پرسش‌ها و تردیدهایی در مورد راهبرد و توسعه استان در آینده، برای مدیران
ارشد ایجاد شود.
علاوه بر موارد فوق، راه‌حل‌‌های رفع مشکل کمبود آب در استان نیز باید با
توجه به برنامه توسعه دهه‌های آینده استان مطرح شود، زیرا تامین آب دغدغه
جدی مسئولان استان در سه دهه اخیر بوده است. از سوی دیگر مسائل حل نشده
بسیاری در مورد چگونگی مصرف منابع آبی موجود در زمینه توسعه استان وجود
دارد. از جمله این‌که آیا سطح زیر کشت محصولات کشاورزی، با توجه به اصلاح
شیوه‌های کشت افزایش یابد یا خیر و استان می‌تواند به سمت صنعتی‌تر شدن
حرکت کند یا مبنای توسعه استان، اقتصاد دانش بنیان باشد.
پاسخ صحیح به این سوالات و اتخاذ تصمیم درست با در نظر گرفتن عواملی نظیر
میزان اشتغال، مهاجرت و امکان صادرات، نیازمند آمایش سرزمینی است. امری که
خلأ آن در برنامه‌ریزی‌های کشور و استان موجب بروز وضع فعلی شده است و
انجام آن از هدر رفتن سرمایه‌های انسانی و مالی و تخریب محیط زیست تا حد
زیادی جلوگیری خواهد کرد.
تدوین برنامه‌ها بدون شناخت اوضاع
مسئول مرکز نخبگان سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری استان در زمینه لزوم
انجام آمایش سرزمینی گفت: مطالعات کمی برای بررسی دقیق وضع موجود در کشور
انجام شده است و اغلب برنامه‌ها بدون شناخت وضع موجود و بدون‌توجه به
استعدادها و ظرفیت‌های منطقه‌ای تدوین شده‌اند.
«احمد علی زارع» با اشاره به این‌که آمایش سرزمینی استان در برخی مقاطع
زمانی و مناطق به صورت ناقص انجام گرفته است، ادامه داد: تنها پس از آمایش
دقیق سرزمین می‌توان برای استان یزد برنامه‌ریزی کرده و راهبرد صحیح تعیین
کرد. وی اعلام کرد: باید مشخص کرد که با توجه به آب، خاک و نیروی انسانی
موجود، اگر قرار است استان صنعتی شود چه صنایعی مناسب است و با توجه به
محدودیت منابع آبی در یزد، رشد متوازن کشاورزی چگونه و با چه الگوی کشتی
باید انجام شود.
لزوم نگاه جامع به کشاورزی و صنعت
دبیر کارگروه پژوهشی بسیج استان با بیان این‌که باید در تعیین راهبردها به
محیط‌زیست نیز توجه داشته باشیم، اظهار کرد: اگر سطح زیر‌کشت کشاورزی به
بهانه نبود منابع آبی کم شود خود این مساله ضربه‌ای به محیط‌زیست خواهد زد.
زارع همچنین تاکید کرد: این مطالعه مسائل اجتماعی از قبیل نیروی انسانی را
نیز در برمی‌گیرد و باید به صورت کشوری و منطقه‌ای انجام شود.
وی با انتقاد از نبود نگاه جامع به فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در استان
بیان کرد: با تاسیس حساب نشده صنایع آلاینده در دشت یزد-اردکان، این منطقه
به یکی از آلوده ترین مناطق کشور مبدل شده است و بیشتر جمعیت استان نیز در
این دشت زندگی می‌کنند.
وی ادامه داد: در دوران دولت‌های مختلف فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی بسیاری
صورت گرفته است اما چون این برنامه‌ها نگاه کلی و جامع ندارند، مشکلات
بسیاری برای استان‌ها و مجموعه کشور به وجود آمده است.
زارع با اشاره به ایجاد کمیته‌های تخصصی در سازمان بسیج اساتید استان،
افزود: در این تیم 160 متخصص دانشگاهی با استفاده از آمار موجود در استان
برنامه توسعه را تدوین می‌کنند. وی ادامه داد: این کار در واقع یک کار
آمایشی است اما یک کار کامل و اساسی نیست زیرا آمایش دقیق نیاز به آمار
دقیق دارد و تهیه این آمار نیز مستلزم صرف زمان و بودجه زیادی است.
برنامه‌ریزی براساس آمایش سرزمین
احمد زارع که مسئول مرکز سابق تحقیقات کشاورزی استان نیز بوده با اشاره به
تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر این‌که برنامه‌ریزی‌ها باید بر اساس
آمایش سرزمینی باشد، گفت: برای تحقق اقتصاد مقاومتی نیز مطالعه آمایش
سرزمین و برآورد وضع موجود ضروری است و در این زمینه سازمان بسیج اساتید
برای تمام استان‌ها طرح‌هایی تدوین کرده است تا مطالعه اولیه و حداقلی
انجام شود. «احمد علی زارع» ادامه داد: در استان یزد نیز برنامه توسعه با
نگاهی به آمایش سرزمین و توجه به مسائلی نظیر تولید و اشتغال و صادرات در
حال تدوین است.
وی با تاکید بر نیاز استان به راهبرد کلی پیشرفت، اظهار امیدواری کرد که
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان با همکاری بخش خصوصی بتواند با انجام
کار دقیق و کارشناسی، وضعیت فعلی و ظرفیت‌های استان در زمینه نیروی انسانی،
اشتغال و منابع را برآورده کند و براساس آن برنامه‌ای کلی برای پیشرفت
استان تدوین کند.
تدوین واجرای طرح آمایش برای یزد ضروری است
نماینده یزد و اشکذر افزود: اجرای هر برنامه ای بر مبنای طرح آمایش سرزمین
بهتر و زودتر به نتیجه می‌رسد. سید«ابوالفضل موسوی بیوکی» چهار عامل اصلی
موفقیت در توسعه را روحانیت، دولتمردان، کار آفرینان و نمایندگان مجلس
اعلام کرد و ادامه داد: در سایه برنامه ریزی و هماهنگی و همکاری این چهار
عامل، رسیدن به اهداف برنامه‌های آمایشی محقق می‌شود. وی مهم‌ترین نیاز
استان را در حال حاضر تامین آب دانست و اظهار کرد: اکنون 80درصد از ذخایر
آب زیر زمینی یزد مورد استفاده قرار می‌گیرد و اگر خشکسالی‌های استان ادامه
یابد بدون شک تا چند سال آینده این ذخایر به پایان می‌رسد. نماینده یزد و
اشکذر درمجلس شورای اسلامی در این خصوص افزود: بر همین اساس تدوین و اجرای
طرح آمایش برای یزد ضروری است تا بتوان در مورد آینده منابع آبی و مقابله
با خشکسالی که مهم‌ترین موضوع در نتایج طرح آمایش است تدابیر جدیدی
اندیشید.