به گزارش تابناک مازندران، حمیدرضا گل محمدی تواندشتی کارشناس تئاتر، مسوول کانون تئاتر سیاوشان جهاد دانشگاهی واحد مازندران از فعالان تئاتر مازندران در باره مطلبی که چندی پیش یکی از فعالان عرصه تئاترکشور در رسانه ملی با این مضمون که بچه های تئاتر خیابانی از صحنه جا افتادند و به سمت تئاتر خیابانی روی آورده اند، مطلبی را ارایه کر د و آورد:
به عقیده من این کلام ، کلام درستی نیست که ایشان به فعالان تئاتر خیابانی نسبت می دهند و می تواند توهینی به فعالان عرصه تئاتر خیابانی تلقی شود. همانطور که می دانید جشنواره های مختلف تئاتر صحنه ای از اوایل انقلاب تا کنون با اسامی تئاترفجر، تئاتر دفاع مقدس، تئاتر بسیج و ماه و... در کشور برگزار شده است که بار مالی بسیاری داشته است اما بازدهی اش بسیار کم، چرا که استقبال از این گونه جشنواره مختص به هنرمندان است و عامه مردم از آن بهره نمی برند، اما قابلیت جشنواره های تئاتر های خیابانی بیشتر از تئاتر های صحنه ای است که با هزینه کمتر امکان برگزاری دارد ومردم بیشتری از آن بهره مند می شوند.
اگر به تاریخچه تئاتر خیابانی نظری بیندازیم مشاهده می کنیم که در اوایل قرن بیستم، به دنبال جنگ جهانی اول و انقلاب شوروی تئاتر های خیابانی در اروپا از رونق بسیار برخوردار شد. این تئاتر با هدف تبلیغ و ترویج اجرا می‌شد و عموما می‌خواست که مواضع انقلاب را تبلیغ کند. بعد از جنگ جهانی دوم و بخصوص در دهه 1950 میلادی این روند سیر نزولی پیدا کرد تا جنبش دانشجویی فرانسه در اواخر سال‌های 60 و ظهور رادیکالیسم در اروپا به آن جان تازه‌ای بخشید.
فرق رویکرد این تئاتر با تئاترهای قبلی این بود که اگر در گذشته تئاترخیابانی در دفاع از پرولتاریا برخاسته بود این‌بار بر ضد سرمایه داری جهانی سر برآورده بود. بخصوص بعد از جنگ ویتنام خیلی از این نمایش ها با هدف مخالفت با امپریالیسم جهانی شکل گرفت و به مرور زمان تاثیرات سیاسی در این نمایش‌ها کم شد ولی جای خود را به دفاع از حقوق سیاهان، زنان و اکنون مخالفت با جهانی‌سازی داد.
تئاتر خیابانی تئاتری اجتماعی است که با اعتراض به اوضاع موجود جامعه در قالب یک داستان در میان مردم به نمایش درمی‌آید. آنچه درتئاترخیابانی اهمیت فراوان دارد مضمون نمایش در این نوع تئاتر است می‌تواند برگرفته از واقعیت‌ها و مشکلات روزمره جامعه ای که در آن زندگی می کنیم باشد.خاطرنشان کرد: تئاتر خیابانی مضامینش را از زندگی شهری ومشکلات روزانه‌ای که مردم با آن در گیر هستند گرفته و ارایه می کند و بیانگر دردها رنج‌ها، خوشی‌ها و ناخوشی‌های طبقات مختلف جوامع بشری است که بامضامین سرگرم‌کننده، فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی در کوچه و بازار و... اجرا می شود.
در این نوع تئاتر تماشاگر و بازیگر برخلاف تئاتر های صحنه ای معنایی دیگر و متفاوت پیدا می کنند، با هم یکی می شوند و ارتباط بین بازیگر و تماشاگر در بالاترین حد ممکن وجود دارد و این دو بدون هیچ برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده‌ای خود را در جریانی دخیل می‌بینند که درونشان را به بیرون می ریزد.
نمایش های میدانی و فضای باز از دیر باز در ایران به اجرا در می آمده است که بیشتر جنبه تفریحی وتفنن داشته و در نزد مردم از محبوبیت خاصی برخوردار بوده است . اما شکل رسمی حضور نمایش خیابانی در جشنواره های رسمی در ایران از سال 66 در ششمین جشنواره تئاتر فجر بود. ازآن زمان هر سال بخشی از بسیاری جشنواره های معتبر، به نمایش خیابانی اختصاص یافته است. نمایشی که گر چه نام «خیابان» بر خود دارد، اما بسیاری از فضاها را دربرمی گیرد. خیابان، مدرسه، پارک، پایانه های قطار و مترو، میدان های عمومی و... محیط های خوبی برای عرضه نمایش خیابانی است.
پس از تاریخچه و تعریف تئاتر خیابانی به پردازیم به این مطلب که اکثر مردم قرابت چندانی با تئاتر ندارند و هنر نمایش جایگاهی در زندگی این قشربرای خود باز نکرده است، مردم به دلیل مشکلات و تنگناهای زندگی به سراغ تئاتر نمی روند، مشاهده می شود که برخی از هنرمندن تئاتر استان وقتی با عدم استقبال مخاطبین در سالن ها روبرو می شوند فوراّ هجمه خود را به سوی مخاطب نشانه روی می کنند و آن ها را مقصر می دانند، و قتی که ما خودمان را در فضا های بسته سالن محبوس کنیم و فقط اجرا ها را مختص به سالن می دانیم و تئاتر را به میان مردم کوچه و بازار ... نمی بریم چه انتظاری داریم که مردم تئاتر را درک کنند و با این هنر همدم شوند.
در تئاتر خیابانی همانند نمایش های میدانی و فضای باز خودمان به جای اینکه مردم به طرف نمایش کشیده شوند ، نمایش به میان مردم می رود و به توسعه این هنر و شناسانده شدن و پذیرفته شدن آن نزد مردم کمک می‌کند و این رغبت را می‌تواند در آنان به وجود آورد که به تئاتر نگاه راغب تری داشته باشند ، چرا که رسالت تئاتر خیابانی بردن این هنر در میان مردم است.
با توجه به اینکه دو وجهه تراژدی و طنز در تئاتر خیابانی وجود دارد اگر با درون مایه طنز اجرا در آید جذب مخاطب در تئاتر خیابانی موثر تر واقع می شود، البته با توجه به قرار گرفتن در موقعیتی خاص می توان از تراژدی هم استفاده کرد.
اجرای تئاتر خیابانی می تواند فرهنگ دیدن تئاتر را در جامعه رواج دهد و مردمی که از تئاتر روی گردان شده اند را دوباره با سالن‌های تئاتر آشتی دهد. تئاتر خیابانی تئاتری است که به سرعت، بدون مقدمه شکل می گیرد و نیاز به دکور، نور و نیروی انسانی بیشتر و ... ندارد و نسبت به تئاتر صحنه ای در مدت زمان خیلی کم آماده اجرا می شود و از هزینه کمی برخوردار است و همانند تئاتر صحنه ای نیاز به مکان خاص جهت تمرین ندارد، پس کاری سهل تر و بازده ای سریعتر نسبت به تئاتر صحنه ای دارد و حتی می تواند اجرا های متعددی را در شهر های مختلف داشته باشد که بطور مثال می توانم بگویم که نمایش خیابانی حراج را که کارگردانی کردم اجرا های زیادی را در سطح استان مازندران ،تهران و خوزستان داشتم.
باید بگویم که تئاتر خیابانی زمینه ساز آشتی مردم با تئاتر است. فعالان عرصه تئاتر خیابانی نه تنها از تئاتر صحنه ای جدا نمانده اند بلکه مسبب آشتی مردم با تئاتر می شوند و با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور تئاتر های صحنه ای عملاّ نتوانستند در این مدت کاری از پیش ببرند اما تئاتر خیابانی توانست حضور خود را در جامعه ثابت کند و ما شاهد اجراهای متعدد تئاتر های خیابانی در سطح کشور باشیم که در فضای باز و با رعایت شیوه نامه های بهداشتی توانست به اجرا در آید و بنده به عنوان یک فعال تئاتری که باشیوع ویروس کرونا کار صحنه ای را که قرار بود به اجرا برود تعطیل کرده و در این فرصت توانستم با بضاعت کم یک تئاتر خیابانی را در بابلسر به اجراء بگذارم .
انهای پیام