هوای مازندران از پنجشنبه هفته گذشته برفی و بارانی شد که با وزش باد نسبتا شدید در مناطق مختلف همراه بود. این وضعیت که تا بامداد شنبه ادامه داشت ، باعث طوفانی شدن دریای خزر و توقف فعالیت صیادان شده بود.
با این وصف ، خروج سامانه بارشی سبب شد تا فعالیت دریایی از روز شنبه از سر گرفته شود و صیادان نیز با تورهای پر از گونه های مختلف ماهیان دریایی که سوغات آب پشت کولاک برایشان بود ، به استقبال اولین دشت پر رونق زمستانی پس از طوفان بروند.
البته نخستین کولاک دریایی زمستانی تنها به نفع صیادان عضو شرکت پره نبود ، چون افزایش چشم گیر صید سبب شد تا قیمت انواع ماهیان دریایی شامل سفید ، کپور و کفال هم پس از خروج سامانه بارشی از مازندران کاهش چشمگیر ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان در هر کیلوگرم را تجربه کرده ، سفره دوستداران ماهی را رنگین کند.
گلیه‌وا و دشت‌وا
صیادان قدیمی مازندران که دریای خزر را با زیر و بم آن می شناسند ، وفور این روزهای ماهیان استخوانی دریایی در بازار و کاهش قابل توجه قیمت را نتیجه وزش نوعی باد می دانند که آن را "گیله وا" می نامند. " وا " در زبان مازندرانی به معنای " باد " است.
گیله وا به نوعی باد محلی در استان های شمالی گفته می شود که از غرب به شرق می‌وزد. وزش این باد سبب می شود تا هوا ملایم و دریا آرام شود. صیادان مازندران این باد را پربرکت و در مقابل "دشت وا" را که جهت وزش آن شمال غربی و طبعش سرد و مرطوب است ، بی برکت می دانند.
ناصر حسینی یکی از ماهیگیران بازنشسته عضو شرکت تعاونی صیادی پره مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : نوسان صید در دریای خزر در شرایط مختلف آب و هوایی امری طبیعی و از خصوصیات بارز طبیعت است.
وی توضیح داد : هر موقع دریای خزر مواج و طوفانی شود ، یعنی ارتفاع موج به بیشتر از ۲ تا سه متر برسد ، با آفتابی شدن هوا ، تا سه روز شاهد افزایش صید خواهیم بود.
حسینی با ذکر این نکته که انواع ماهی در دریا خزر به صورت گروهی حرکت می کنند و بر اساس نوسان آب و هوایی آب دریای خزر و جهت باد ، مقدار صید توسط صیادان عضو شرکت های تعاونی پره استان نیز متفاوت می شود ، افزود : دشت وا و گیله وا ۲ نوع باد محلی با جهت های مختلف در دریای خزر هستند که حرکت ماهیان را به سمت سواحل و یا اعماق دریا تغییر می دهند.
وی گفت : جهت گیله وا از غرب به سمت شرق دریای خزر است . وقتی این نوع باد که معمولا پس از طوفانی و مواج شدن دریا می وزد ، ماهیان استخوانی دریای خزر به سمت سواحل حرکت می کنند و همواره سبب پر باری صید می شود.
این صیاد باسابقه و پیشکسوت مازندرانی افزود : ولی دشت وا خاصیتی بر عکس گیله وا دارد. این نوع باد قبل از مواج شدن دریا می وزد و ماهیان را به سمت اعماق دریای خزر حرکت می دهد و از تور رس ماهیگیران دور می کند.
کاهش قیمت شبیه قیمت
چه خاصیت گیله وا باشد و یا هر علت دیگر ، بازار ماهی فروشان مازندران این روزها برای بسیاری از شهروندان دوستدار ماهی دریایی جذاب شده است و فرصت را برای خرید ماهی ارزان از دست نمی دهند.
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که قیمت ماهی سفید ۷۰۰ گرمی که تا ۲ هفته پیش بین ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان در هرکیلوگرم در بازارهای ماهی فروشی مازندران عرضه می شد ، روز یکشنبه یعنی دیروز به ۴۵هزار تومان برسد. قیمت کپور دریایی ۸۰۰ گرمی هم که بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان به فروش می رفت به ۴۰ هزار تومان رسید و قیمت کفال ریزجثه که بیشترین صید صیادان را در این فصل سال تشکیل می دهد ، با وزن ۳۵۰ تا ۴۰۰ گرمی از ۷۰ هزار تومان به کمتر از ۴۵ هزار تومان سقوط کرد.
یکی از اعضای شرکت تعاونی صیادی پره و از آگاهان به بازار ماهی فروشی مازندران در فریدونکنار روز گذشته در ساعات پایانی فعالیت بازار به خبرنگار ایرنا گفت که قیمت انواع ماهی دریایی طی ۴۸ ساعت گذشته روند کاهشی شبیه سقوط را تجربه کرد.
عبدالعلی بخشی افزود : پس از کولاک اخیر ماهی سفید نیم کیلویی تا ۷۰۰ گرمی به وفور وارد بازار شده است. این وضعیت سبب شد تا شاهد کاهش متوسط ۴۰ هزار تومانی قیمت در انواع ماهیان استخوانی نسبت به ۱۰ روز پیش باشیم.
وی با بیان این که ماهی کپور دریایی۹۰۰ گرمی که عرضه آن بسیار زیاد است، ۴۵هزار تومان خرید و فروش می شود ، گفت که قیمت هرکیلوگرم کفال ریز در اوزان حدود ۴۰۰ گرمی که به وفور نیز وجود دارد ۴۵ هزار تومان است.
بخشی همچنین از کاهش قیمت ماهیان پرورشی در پی سقوط قیمت ماهیان استخوانی دریایی خبر داد و افزود : اکنون ماهی پرورشی فیتوفاک با وزن یک کیلوگرمی از ۱۷ هزار تومان به ۱۵هزار تومان کاهش یافت و کپور پرورشی هم با همین وزن ۲۱ هزار تومان عرضه می شود.
وی علت کاهش کمتر قیمت ماهیان پرورشی در مقایسه با گونه های دریایی را وجود تقاضای بیشتر برای آنها دانست و گفت که قدرت خرید پایین بخش زیادی از شهروندان سبب می شود تا همه نتوانند حتی با وجود سقوط قیمت ماهیان دریایی ، از این گونه ها خریداری کنند در نتیجه تقاضا برای ماهیان پرورشی زیاد است.
این فعال بازار ماهی فروشی مازندران با اعلام این که تقاضای خرید ماهی هم طی روزهای اخیر بیشتر شده است ، افزود : گذشته از شهروندان مازندرانی و مصرف کنندگان استانی ، سفارش های متعددی هم بویژه برای ماهیان دریایی از تهران و بعضی از استان ها داریم .
بخشی اظهار داشت : در حال حاضر قیمت ماهی قزل آلا نیز از ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان ۲ هفته پیش به ۵۵ هزار تومان کاهش یافته است .
اگر چه طبق آمار رسمی شیلات مازندران از ابتدای صید یعنی ۱۵مهر امسال تا پایان آذر ماه ۷۰۰ تن انواع ماهی از آب های دریای خزر در این استان صید شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۵درصد کاهش نشان می دهد ، اما همواره نوسان صید و عرضه و تقاضا در شرایط آب و هوایی متفاوت قیمت ماهیان را نیز در بازار استان دچار نوسان می کند.
فصل صید ماهیان استخوانی در مازندران امسال با مصوبه سازمان شیلات یک هفته زودتر از سال گذشته و از ۱۵ مهر ماه از شرق استان شروع شد و از ۲۰ مهر هم صیادان مناطق مرکزی و غربی کار صید را شروع کردند.
چهار هزار و ۲۰۰ صیاد در قالب ۵۴ شرکت صیادی پره در مازندران به کار صید ماهیان استخوانی در دریای خزر مشغول هستند و طبق آمار به طور میانگین هر یک از شرکت های تعاونی در شرایط مناسب امواج دریا تا سه مرحله در روز تورکشی را انجام می دهند.
صید ماهیان استخوانی دریای خزر در مازندران به روش پره انجام می شود. در این روش تورهایی با ارتفاع هفت تا ۱۰ متر و به طول یک هزار و ۲۰۰ متر به کمک یک قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل دریا ( ۱۴ متری عمق دریا ) ریخته و پس از انباشته شدن از ماهی به وسیله تراکتور به ساحل کشیده میشود ، شرایط مناسب آب و هوایی و مواج نبودن دریا یکی از مهم ترین عامل در پهن شدن تور در دریا است.
بر اساس آمارهای رسمی ، سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن آنواع آبزیان در مازندران تولید می شود که بیش از نیمی از آن انواع ماهیان گرم آبی است .