همین چند روز پیش بود که باری دیگر، با یک بارش چند ساعته در فصل تابستان، سیل در مازندران جاری شد و خسارت‌های فراوانی به بار آورد، خسارت‌هایی که بسیاری از کارشناسان معتقدند که، ردپای انسان در آن نمایان است.
ایسنا: درست است که این بارش یک ساعته در ایستگاهی در بابل، به اندازه ۱۲ درصد میانگین بارش سالانه در آن منطقه و بسیار شدید بود، اما چه شده که هر بار با بارش این میزان باران، مردم اینچنین درگیر می‌شوند و بنابر گفته مدیرکل پزشکی قانونی مازندران در آمل یک نفر به کام مرگ رفت.
به سال قبل بر می‌گردیم، سال گذشته باران های سیل‌آسا ضربه سنگینی به مازندران وارد کرد، استفاده بی‌رویه از منابع آبی موجب شد خاک با یک بارش ظرفیت مناسبی نداشته باشد و سیلاب به وجود بیاید، شدت بارندگی موجب شد تا خاک ها خشک شده ظرفیت پذیرش این مقدار جذب آب را نداشته باشند و روانآب و سیلاب ایجاد شد.
سیل حادثه خطرناکی است که باعث تخریب اماکن، جاده‌ها، پل‌ها و زمین‌های کشاورزی، صنایع و در نهایت کاهش درآمد و افزایش هزینه هم برای مردم و هم برای دولت می‌شود، هر حادثه‌ای که باعث کاهش درآمدها و یا افزایش هزینه‌ها شود، اثر منفی در اقتصاد ملی دارد.
کارشناسان معتقدند که، مازندران به دلیل ماهیت توپوگرافی خود همواره در برابر بروز سیل آسیب پذیر بوده است، بر اساس آمار، بیش از ۷۵ درصد از زمین های استان دارای شیب بیش از ۱۰ درصد و حدود ۴۰ درصد دارای شیب بالای ۵۰ درصد است یعنی سطح زمین‌های پست و جلگه‌ای استان که حدود ۲۳ درصد از زمین های آنرا شامل می شود، پایین است.
مهم ترین دلایل وقوع سیل در مازندران
به عقیده کارشناسان تعداد وقوع پدیده سیل در سال های اخیر در کشور و استان مازندران رو به افزایش است، این امر نه تنها از دخالت های ناشیانه انسان نشأت می گیرد بلکه شرایط تغییر اقلیم نیز خارج از محدوده دخالت بشری به افزایش این پدیده دامن می زند که وقوع بارش های سیل آسا و بی سابقه از جمله پیامدهای آن است.
متخصصان معتقدند یکی از مهم ترین دلایل وقوع سیل در مازندران دخالت های انسانی در سال های اخیر که منجر به افزایش آسیب‌پذیری استان در برابر بارندگی های سنگین شده است، ساخت و ساز غیرمجاز و یا با مجوزهای بدون مطالعه دقیق در حاشیه رودخانه ها یکی از مهم ترین دلایل بروز خرابی های ویرانگر به هنگام طغیان رودخانه ها است، در واقع رودخانه ها باید برای مواقعی که دبی یا حجم آب افزایش می یابد فضای کافی جهت هدایت آب اضافی در اختیار داشته باشند.
کارشناسان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نیز بر این اصل اعتقاد دارند که، لایروبی نامناسب رودخانه‌ها نیز گنجایش بستر آنها را کاهش می‌دهد و در بارندگی‌های شدید قدرت هدایت آب را کاهش داده و منجر به ایجاد مسیرهای فرعی از رودخانه و تخریب اراضی همجوار می‌شود.
بر اساس مدیریت سیلاب‌های شهری، علاوه بر لایروبی رودخانه‌ها، باید برخی از مناطق در مسیر که ریسک ایجاد مسیر فرعی و تخریب زمین‌های مجاور را دارند توسط سازه‌هایی مانند دیواره‌های سیل بند مقاوم سازی شوند، دست اندازی و تجاوز به منابع طبیعی مازندران از جمله چرای بی‌رویه دام بیش از ظرفیت مراتع بالادست باعث از بین رفتن پوشش گیاهی مراتع می‌شود.
در واقع پوشش گیاهی این مراتع باید مانند سدی در برابر جاری شدن آب باران عمل کند و مانع از وقوع سیل، فرسایش خاک و رانش زمین شود که در سال های اخیر به شدت مورد بی توجهی دامداران قرار گرفته است.
تخریب سد طبیعی در مازندران
کارشناسان می گویند تغییر ریخت شناسی و شرایط پوشش گیاهی، درختی و مرتعی با افزایش غیرمنطقی پهنه های تخصیصی به کشاورزی و دامداری متمرکز و به ویژه در مناطق دارای خاک های سبک ناپایدار و در شیب های زیاد که علاوه بر کاهش ظرفیت خاک ها در جذب، به دام اندازی و نفوذ طبیعی آب به سفره های آب زیرزمینی از یک سو موجب کاهش زمان آبدوی (حرکت آب در سطح زمین) و در نتیجه کاهش زمان مورد نیاز برای تجمیع آبها در پایین دست و خط القعرها شده و از سوی دیگر با افزایش شکنندگی و بی حفاظ کردن بافت خاک و رخنمون سطحی آن، موجب افزایش احتمال فرسایش در کانون های محلی شده است.
به علاوه جنگل ها یکی از عوامل مهم جلوگیری از سیلاب ها هستند که امروزه با برداشت بی رویه این سد طبیعی مازندران به یکی از کانون های سیل در کشور تبدیل شده است.