تداخل دستگاهها بویژه بین اوقاف و میراث فرهنگی، نبود متولی مشخص، کمبود اعتبار و همراهی نکردن مالکان شخصی و دستگاههای اجرایی با هم، برخی آثار تاریخی در بابل را در معرض تخریب قرار داده است.
کد خبر: ۷۰۰۷۱۷
تاریخ انتشار: ۱۷ دی ۱۳۹۷ - ۲۰:۰۲ 07 January 2019

ایرنا، شش اثر تاریخی و میراثی ثبت شده در بابل که در سالهای اخیر به طور کامل تخریب شده وقفی بودند که پنج اثر به بهانه طرح توسعه به طور کامل تخریب شد و حمام میرزا یوسف هم برای تعریض جاده مورد بی مهری قرار گرفت و در حال حاضر بقایای کوچکی از آن هم بر جای مانده است.
تکیه معلم کلا بخش بندپی غربی به شماره ثبت 20695 ، حمام میرزا یوسف 2457 ، مسجد چهارسوق 11516 ، خانه خلیلیان 31368 ، مسجد هفت تن 21984 و تکیه روستای کبریاکلا 11526 جزو بناهای ثبتی تخریب شده در شهرستان بابل می باشند و درد مشترک این شش اثر ثبتی آن بود که به علت فرسودگی بناها و عدم مرمت وضعیت نامطلوبی داشتند.
شهرستان بابل با بیش از 200 اثر تاریخی و میراثی رتبه نخست مازندران را به لحاظ تعداد ابنیه های تاریخی دارد که این آثار تاریخی شامل تکایا و حسینیه ها، پل ها، حمام ها، برج مقبره ها و خانه‌های تاریخی می باشد که به گفته کارشناسان 70 درصد این ابنیه ها نیازمند مرمت و بازسازی می باشند و برای مرمت آنها نیاز به حداقل 200 میلیارد ریال اعتبار است.
جعفر شاکری دهیار روستای کبریا کلا یکی از مکانهایی که اثر ثبتی در آن تخریب شد به خبرنگار ایرناگفت: به هیچ عنوان اهالی روستا و هیات امنا راضی به تخریب شناسنامه روستای خود(تکیه کبریا کلا ) نبودند و بسیار تلاش کردند تا این اثر مرمت شود اما محقق نشد.
وی بیان داشت: متاسفانه بخشی از دیوارهای تکیه در حال تخریب بود و برای جلوگیری از فرو افتادن این بنا با داربست مانع این کار شدیم.
شاکری ادامه داد: چند سالی بود که به خاطر احتمال تخریب بنا در ایام محرم عزاداران حسینی در این تکیه عزاداری نمی کردند اما پیگیری ها برای مرمت و نجات این اثر ثبتی از طریق اداره میراث فرهنگی شهرستان و استان در حال انجام بود که متاسفانه به علت محدودیت های مالی که ذکر می شد این کار صورت نگرفت تا اینکه در نهایت دیواره پشتی تکیه فرو ریخت و وضعیت خطرناکی پیدا کرده بود.
شاکری افزود : متاسفانه در روستای کبریا کلا چون سابقه تخریب دیوار مسجد وجود داشت یکی از اهالی روستا هم به خاطر آن جان خود را از دست داده بود و این وحشت در بین اهالی ایجاد شده بود که با توجه به شب های محرم و بازی گوشی های بچه ها در اطراف این تکیه حادثه ناگوار دیگری برای اهالی این روستا رقم بخورد، هیات امنا و اهالی تصمیم به بازسازی تکیه کردند و به زحمت سقف این اثر تاریخی را برداشتند و در تکیه جدید ساخته شده استفاده کردند.
وی ادامه داد: هیات امنا و اهالی روستا تلاش کردند تا بخش مهمی از این بنای تاریخی را مثل چوبهای زیر سقف و ستونها را به تکیه جدید منتقل کنند.
دوستداران میراثی شهرستان بابل و محققان می گویند تعدادی از اثار تاریخی در شهرستان بابل ثبت شده نیستند و آمار تخریب در این اثار نیز زیاد و نگران کننده است.
کارشناس میراث فرهنگی به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون تعداد زیادی از آثار تاریخی ملک شخصی افراد بوده است که تخریب شده و به واحدهای تجاری یا مسکونی تبدیل شده و بیشتر این آثار متعلق به دوره قاجار و پهلوی بوده است.
علی جهانیان ادامه داد: از جمله آثار تخریب شده غیر ثبتی در بابل می توان به خانه راشد، خانه حبیب زاده ، خانه تهرانی ، کاروانسرای مقیمی ، کاروانسرای پلنگ و راسته بازار را نام برد که از جمله برجسته ترین آنها می باشد.
کارشناس میراث فرهنگی اظهار داشت: در حال حاضر تنها 50 خانه میراثی در بابل وجود دارد که 20 نمونه از آن وقفی است و هنوز این بناها تخریب نشده اند که از جمله برجسته ترین این بناها خانه اوصیا، خانه عزیزی ، خانه رمضانی ، محله حصیر فروشان که تجارتخانه روسها در بابل در زمان پهلوی اول بوده است و خانه شیخ کبیر از جمله این آثار بجا مانده می باشند که هنوز سر پا هستند.
وی بیان داشت: با توجه به محدودیت های مالی، اداره میراث فرهنگی بابل نمی‌تواند به تنهایی این املاک را خریداری کند تا مانع از تخریب آنها شود و از طرف دیگر علاوه بر هزینه خرید ملک، مرمت این آثار تاریخی نیز هزینه‌های زیادی می طلبد.
جهانیان ادامه داد : در سال 1374 اداره میراث فرهنگی بابل با حمایت صندوق احیاء سازمان میراث فرهنگی توانست دو خانه تاریخی بابل را خریداری کند اما مرمت این آثار بعد از 30 سال با کمک بخش خصوصی با اعتبار 20 میلیارد ریال در حال انجام می باشد.
***عدم توانایی میراث فرهنگی در خرید ملک های تاریخی شخصی
یکی از مالکان اثر تاریخی و میراثی بابل که ملک غیر ثبتی خود را به واحد تجاری تبدیل کرده و نخواست نام خود را فاش کند در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا که چرا اجازه داد این ملک تخریب شود،گفت : اگر من ملک خود را ثبت میراث فرهنگی می کردم دیگر حتی بدون اجازه میراث نمی توانستم ملک خود را نقاشی کنم چه برسد به اینکه آن را تجاری سازی کنم.
وی بیان داشت: خیلی علاقمند بودم که ملک خود را به میراث فرهنگی بفروشم اما اداره میراث فرهنگی قدرت خرید ملک چند میلیاردی ما را نداشت.
این شهروند بابلی افزود: بسیاری از ملک های تاریخی شخصی در اختیار ورثه است و یک نفر اگر بخواهد آنرا ثبت کند تعدادی دیگر از ورثه ها رضایت ندارند.
وی بیان کرد: یکی دیگر از عواملی که زمینه تخریب این منازل تاریخی را فراهم می کند آن است که فرزندان ما به علت کمبود امکانات و بروز نبودن در این منازل زندگی نمی کنند و ما به ناچار باید این منازل را ترک کنیم که ترک این منازل و اسکان نداشتن تخریب آنها را سرعت می بخشد.
***فقر میراث فرهنگی از وجود کارشناسان کارکشته
علیرضا سعادتی محقق و پژوهشگر میراث فرهنگی و آثار تاریخی به خبرنگار ایرنا گفت: کمبود اعتبار و عدم به کار گیری کارشناسان متخصص میراثی دو مشکل عمده در حوزه حفظ و مرمت آثار تاریخی در بابل است.
وی بیان داشت: خوشبختانه ما در حوزه کارشناسان میراثی و آثار تاریخی کمبود نیرو نداریم اما این کارشناسان به خوبی در میراث فرهنگی بکارگیری نمی شوند و جذب افراد غیر متخصص در حوزه میراث فرهنگی می تواند صدمات جبران ناپذیری را در حوزه مرمت آثار تاریخی وارد کند.
سعادتی افزود: همچنین تعدادی از بناهای تاریخی بابل وقفی می باشند، نقش اداره اوقاف هم در حفظ آثار تاریخی بسیار مهم است هرچند اوقاف هم بر اساس نیت واقف به دنبال سود و زیان می باشد اما همه ما باید به این باور دست یابیم که با نشست و گفت و گو می توانیم بهترین روش را برای حفظ آثار تاریخی بیابیم تا نیت واقف به لحاظ شرعی دچار مشکل نشود و از طرف دیگر آثار تاریخی شهر حفظ شود.
صمد صالح طبری نویسنده و پژوهشگر آثار تاریخی مازندران به خبرنگار ایرنا گفت: اگر بخواهیم روند تخریب آثار تاریخی بابل را متوقف کنیم باید تعامل سازنده ای بین اداره اوقاف با اداره میراث فرهنگی و شهرداری صورت بگیرد.
وی بیان داشت: همه شهروندان معتقدند متولی اصلی حفظ آثار تاریخی اداره میراث فرهنگی است اما چون بسیاری از آثار تاریخی بابل وقفی می باشد تعامل بین این اداره ها در حفظ آثار تاریخی اثربخش است.
***70 درصد آثار تاریخی در بابل نیازمند مرمت
رئیس اداره میراث فرهنگی بابل به خبرنگار ایرنا گفت: در شهرستان بابل 200 اثر تاریخی شامل تکایا ، حمام ها، پل ها، کاخ های دوره پهلوی ، خانه ها و برج مقبره می باشد که از این تعداد 70 درصد نیاز به مرمت دارند.
التفات اباذری بیان داشت: میزان تخریب این آثار تاریخی از 10 الی70 درصد می باشد و اگر بخواهیم تمام این آثار تاریخی را مرمت کنیم تا از شتاب تخریب این آثار جلوگیری کنیم نیاز به بیش از 200 میلیارد ریال اعتبار می باشد.
اباذری افزود: تاکنون شش اثر تاریخی ثبت شده در بابل به طور کامل تخریب شده است که پنج اثر تاریخی تخریبی وقفی بوده و در جهت نوسازی بنا تخریب شده است و یک اثر تاریخی دیگر حمام میرزا یوسف به خاطر تعریض جاده از سوی شهرداری بابل تخریب شده بود.
رئیس اداره میراث فرهنگی بابل بیان داشت: بیشتر آثار تخریبی در بابل وقفی هستند که اوقاف و هیئت امنا برای نوسازی بنا و اجرای نیت واقف اقدام به تخریب آثار تاریخی می کند همانند خانه خلیلیان که در سال 95 در راستای اجرای نیت واقف این بنا تخریب شده و میراث فرهنگی برغم تلاش های فراوان و نفس گیر نتوانست مانع از تخریب این اثر تاریخی شود.
اباذری ادامه داد: طرح های توسعه که از سوی شهرداری بابل انجام می‌شود و به طور معمول برای تعریض جاده ها است از جمله تهدیدی جدی برای تخریب آثار تاریخی می باشد کمااینکه حمام میرزا یوسف در راستای تعریض جاده تخریب شده بود.
وی گفت: برخی از آثار تاریخی که تخریب می شود و شهروندان هم به حق نسبت به آن دغدغه دارند املاک شخصی مردم می باشد و میراث فرهنگی برای تملک آنها و ثبت این آثار اعتبار کافی در اختیار ندارد و مالک هم با در نظر گرفتن اصل سود و زیان برای ملک خود تصمیم می گیرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری بابل گفت: برای حفظ آثار تاریخی در بابل در گام اول آموزش و فرهنگ سازی را باید برای شهروندان نهادینه کنیم و برای تحقق این امر از تمام ظرفیت‌های موجود به خصوص از تریبون های نماز جمعه و رسانه ها باید به خوبی بهره گیریم.
اباذری افزود : در گام دوم برای حفظ این آثار تاریخی تخصیص اعتبار لازم و کافی برای مرمت آثار تاریخی بدون فوت وقت لازم است.
وی یکی دیگر از موارد اساسی که در حفظ آثار تاریخی نقش دارد را هماهنگی و همگامی دستگاه های دولتی و نهادهای شهری برشمرد و بیان داشت: به خصوص تعامل بین میراث فرهنگی ،شهرداری و دستگاه قضایی می‌تواند در حفظ آثار تاریخی بسیار اثربخش باشد.
وی اضافه کرد : ثبت آثار تاریخی که مالک شخصی دارد نیازمند یک سری کارهای مقدماتی دارد که رضایت مالک شخصی برای ثبت این آثار لازم است که یا ما باید این ملک را از مالک بخریم یا اینکه مالک هبه کند که با توجه به شرایط اقتصادی مالک علاقمند به فروش ملک خود می باشد.
اباذری ادامه داد: متأسفانه برخی از آثار تاریخی که در اختیار دستگاه‌های دولتی است میراث فرهنگی هم در حفظ و بازسازی آن با چالش‌های فراوانی روبرو ست که این امر هم باید مرتفع شود.
رییس اداره میراث فرهنگی بابل بیان داشت: برغم محدودیت های مالی مرمت بناهای تاریخی به طور کامل متوقف نیست و در یک سال گذشته حدود چهار میلیارد ریال برای مرمت بناهای تاریخی هزینه شده است .
وی گفت: بناهای تاریخی مرمت شده مثل پل تاریخی محمد حسن خان، کیجا تکیه بابل، منزل تاریخی نجفی، سقانفار شیاده و سقا نفار لدار از جمله آن است که مرمت برخی از این بناها کامل انجام شده و برخی دیگر در مراحل پایانی کار است.
**اوقاف به دنبال تخریب آثار تاریخی نیست
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان بابل به خبرنگار ایرنا گفت:مدیریت جدید اوقاف بابل به هیچ عنوان به دنبال تخریب آثار تاریخی نیست و حفظ آثار تاریخی وقفی از جمله اولویت های برنامه ما می باشد.
حسن برزگر ضمن تاسف از تخریب شش اثر تاریخی وقفی در بابل بیان داشت: به هر حال گذشته ها گذشته است و باید از این امر الگو بگیریم و آن چیزی که از این به بعد مهم است حفظ آثار تاریخی و میراثی شهرمان می باشد.
وی اضافه کرد: با تعاملی که بین اداره میراث فرهنگی و اوقاف برقرار شد برای حفظ آثار تاریخی شهرستان که موقوفه هستند تصمیمات خوبی می توانیم اتخاذ کنیم.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه بابل بیان کرد: استان های اصفهان و یزد عملکرد درخشانی درخصوص آثار تاریخی وقفی دارند که با حفظ آنها و با نگاه کاربری میراثی و جهانگردی هم نیت واقف را به جا می آورند و هم اینکه آثار تاریخی شهر خود را حفظ می کنند.
برزگر بیان داشت: بر اساس نیت واقف ما مکلفیم که از طریق موقوفات درآمد کسب کنیم تا صرف اجرای نیت واقف از قبیل عزاداری سرور و سالار شهیدان، کمک به یتیمان و بی سرپرستان، توزیع سبد کالا و مسائلی از این قبیل هزینه شود و ما می توانیم این امر را با حفظ آثار تاریخی و درآمدزایی در حوزه گردشگری هم انجام دهیم .
وی گفت: اوقاف در گام اول بدنبال آن است تا خانه های قدیمی که می‌تواند به عنوان مراکز گردشگری تبدیل شود مثل خانه شیخ کبیر را با حفظ دغدغه های میراثی مرمت کند.
برزگر بیان داشت : یکی از راه های جلوگیری از تخریب آثار تاریخی موقوفات بکارگیری جوانان و تحصیل کرده ها به عنوان هیات امنا می باشد و اوقاف بابل هم بدنبال تحقق این امر می باشد.
رییس اداره اوقاف و امور خیریه بابل افزود: در آینده نزدیک موزه اوقاف بابل هم در آستانه امامزاده قاسم (ع ) راه اندازی می شود که این اقدام در حفظ آثار تاریخی موقوفه و برخی از اقلام وقفی اثر بخش است و از طرف دیگر در معرض دید علاقمتدان قرار می گیرد.

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار