مدیریت اشتباه مسئولان برای حل مشکل کمبود آب مازندران

به گزارش تابناک مازندران، متاسفانه مشکل کم آبی به استان مازندران هم سرایت کرد . معضل مديريت آب كشاورزي نشان داد كه، «افت سطح آب زيرزميني»، «پرپيچ و خم بودن كانال‌ ها» و «نا‌مسطح بودن اراضي آبياري»، از عمده مشکلات این امر است .

براساس این گزارش، معضل کمبود آب در ایران سلسله چالش‌ها و مشکلات ناشی از استفاده نادرست از منابع آب در کشور ایران است.

با وجود بارش 700 میلی متری بارندگی ، برخورداری از تعداد زیادی رودخانه و توان بالقوه ابهای سطحی وزیرزمینی در مازندران و نام نهادن استان پرآب کشور، بدلیل تعداد کم سد و کندی روند تکمیل سدها ، از این ظرفیت به درستی در استان استفاده نشده است .

 رودخانه ها یکی از ظرفیت های کشاورزی در هر منطقه به شمار می روند که دراین میان مازندران با دارا بودن بیش از 120 رودخانه به طول هفت هزار کیلومتر یکی از برخوردار ترین استان های کشور درزمینه وجود رودخانه به شمار می رود .
بخش عمده ای از منابع تامین آب مازندران از طریق این رودخانه ها با آورد سالانه چهار و نیم میلیارد متر مکعب آب تامین می شود .
هراز ، تلار ، سیاهرود ، چشمه کیله ، تجن ، نکا ، سفید رود ، سنبل رود از جمله رودخانه هایی مهم در مازندران هستند .
با وجود ظرفیت های خوب منابع آبی در مازندران براساس اعلام مسوولان میزان مهار آبهای سطحی در این استان بارانی پایین تر از میانگین کشوری است بطوریکه میانگین مهار آبهای سطحی در کشور 45 درصد و این رقم در مازندران 20 درصد است .
سدسازی بعنوان یکی از راهکارها برای استفاده از ظرفیت آبهای سطحی به شمار می رود که دراین زمینه مازندران هنوز از قافله اجرای طرح ها عقب مانده و با طولانی شدن و زمان بر شدن ساخت سدها این فرصت ها در حال از دست رفتن است.
در حال حاضر 10 سد مازندران حدود 400 میلیون متر مکعب از آبهای سطحی را مهار می کنند که با تکمیل سه سد دیگر و 10 سد در حال مطالعه این رقم به دو میلیارد متر مکعب افزایش می یابد .
ولی دراین میان روند کند اجرای سدها در مازندران باعث شده تا این فرصت از دست برود و کم آبی امسال گریبانگیر محصولات کشاورزی استان بارانی کشور را نیز بگیرد .
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اینکه این استان 460 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی دارد ، گفت: بیش از 200 هزار هکتار از این اراضی به کشت برنج بعنوان کشت غالب استان اختصاص دارد .
دلاور حیدرپور ادامه داد : آب بعنوان اصلی ترین فاکتور برای کشت برنج به شمار می رود که کمبود یا نبود آن منجر به رها کردن شالیزارها می شود .
وی از رها شدن 600 هکتار از شالیزارهای استان به دلیل کم آبی توسط کشاورزان خبرداد و افزود: شالی (جوانه برنج ) در این زمین ها کشت شده بود که بدلیل نبود آب موردنیاز رها شد .
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد : همچنین یکهزار و 500 هکتار شالیزار آماده نشاء در زمان کشت ، بدلیل خطر خشکسالی به کشاورزان توصیه شد تا برنجی نشا نشود و این زمین ها نیز از گردونه کشت برنج خارج شد.
وی با اشاره به اینکه 26 هزار هکتار از شالیزارهای مازندران در استرس و تنش خشکسالی قرار دارند ، گفت: بدلیل نبود زیر ساخت های لازم تنها هشت درصد آبهای سطحی استان ذخیره می شود.
به گفته حیدرپور نبود سد به اندازه کافی برای ذخیره آب باعث شده تا کشاورزی مازندران امسال با کم آبی موجود دچار ضربه و خسارت زیادی شود.
وی به اقدامات ضربتی برای رفع کم آبی و رهایی زمین های کشاورزی از خشکسالی در مازندران اشاره کرد و افزود: حفر 22 حلقه چاه ، خریداری 40 دستگاه موتور پمپ ، لایروبی 45 کیلومتر انهار از جمله اقدامات اضطراری دراین خصوص است که انجام شد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرد : هر چند با انجام این اقدامان ضربتی هفت هزار و 500 هکتار شالیزارهای استان از خشکسالی نجات یافت ولی برای رفع اساسی این مشکل نیاز به جدی گرفتن ساخت سدها بعنوان زیر ساخت مهم در زمینه مهار آبهای سطحی است .
توان بالقوه سالانه آبهای سطحی مازندران چهار و نیم میلیارد متر مکعب است که 700 میلیون متر مکعب از این میزان آبها ذخیره می شود.
میانگین بارندگی سالانه در مازندران در دو دهه اخیر 680 تا 850 میلی متر بوده است.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران در حال حاضر ذخیره آب پشت سدهای مازندران 22 درصد و آببندان های استان 55 درصد نسبت به سال زراعی قبل کاهش نشان می دهد.
ابراهیم یخکشی گفت : یکی از دلایل مهم خالی شدن سدها و آببندان ها کاهش 43 درصدی میزان بارندگی در 11 ماهه سال جاری بوده که در عین حال سبب کم شدن 47 درصدی حجم روان آبهای منتهی به رودخانه ها شده است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران با تاکید بر این که میزان بارندگی و روان آب رودخانه های استان در سال جاری به نسبت سال پیش بسیار کم شده است ، گفت : کاهش بارندگی در دشت هراز 12درصد ، بابلرود 11 درصد ، تجن 30 درصد و بهشهر و گلوگاه 34 درصد بوده است.
وی افزود : کاهش روان آب هم امسال در مقایسه با پارسال در رودخانه هراز 33 درصد ، بابلرود 44 درصد ، تلار 59 درصد ، تجن 86 درصد و نکا رود 80 درصد گزارش شده است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران با اظهار این که نسبت منابع آبی با تقاضای آب کشاورزی و شرب در سه بخش غرب ، مرکزی و شرق استان متفاوت است ، گفت : نسبت منابع آبی به تقاضا در غرب استان شامل شهرستان های نور ، نوشهر ، چالوس ، تنکابن و رامسر بیشتر است ، در مرکز استان شامل شهرستان های محمودآباد ، بابلسر ، فریدونکنار ، آمل ، بابل و قائمشهر برابری می کند ، در حالی که در شرق استان شامل شهرستان های ساری ، نکا ، بهشهر و گلوگاه کم تر است و در مرحله بحران قرار دارد.
یخکشی با بیان اینکه 82 درصد آب مصرفی استان مازندران در بخش کشاورزی ، 11 درصد شرب ، پنج درصد صنعتی و دو درصد خدمات و بهداشت مصرف می شود ادامه داد : با بهره برداری از سدهای هراز ، گلورد و چالوس میزان مهار ابهای سطحی استان به 30درصد افزایش خواهد یافت.
مدیر عامل آب منطقه ای مازندران به انجام کار مطالعات ده سد در استان اشاره کرد و گفت : سدسازی در مهار آبهای سطحی نقش حایز اهمیتی را دارد.
وی از وجود 770 قطعه آب بندان در مازندران بعنوان ظرفیت خوبی در مهار و ذخیره سازی ابهای سطحی نام برد و ادامه داد : سالانه 376 میلیون متر مکعب آب در این آب بندانها ذخیره می شود.
وی که میزان بارش مازندران را نامطلوب دانست و ادامه داد : با توجه به شرایط موجود در سال آبی جاری وضغیت خوبی نخواهیم داشت .
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران به اقدامات صورت گرفته در جهت افزایش ذخیره آبی استان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر 10 سد درمازندران حدود 400 میلیون متر مکعب از ابهای سطحی را مهار می کنند .
وی ادامه داد: بابهره برداری از سدگلورد ، هراز و سیستم انتقال آب از سد هراز و 10 سد در حال مطالعه این رقم به دو میلیارد مترمکعب برابر با 40 درصد از ظرفیت مهار آبهای سطحی مازندران افزایش می یابد.
وی گفت: اقداماتی برای ساخت سد و تصفیه خانه به همین منظور درسالهای اخیر انجام شد ولی همچنان مازندران در مقوله مهار آبهای سطحی جز استانهای محروم کشور به شمار می رود.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران با اشاره به اینکه این استان در مهار آب های سطحی به نسبت استانهای دیگر کشور استان محرومی به شمار می رود ، ادامه داد :هم اکنون کمتر از 20 درصد آبهای سطحی مازندران مهار می شود درحالیکه این رقم در کشور 45درصد است .
به گفته یخکشی بمنظور مهار بیشتر آبهای سطحی ، شرکتهای آب منطقه ای ، آب و فاضلاب شهری و روستایی مازندران در قالب طرحی استان را به 9 منطقه تقسیم کردند .
وی از شرکت آب منطقه ای بعنوان مجری این طرح نام برد و گفت: طرح مهار آب های سطحی در مناطق مختلف استان اجرا و مشکل کمبود آب نیز تا حد زیادی رفع می شود.