به گزارش تابناک مازندران ، هوتو و کمربند، نخستین سکونت گاه های شناسایی شده گونه انسان خردمند در کرانه های جنوب شرقی دریاچه کاسپین به شمار می روند.
کهن ترین نشانه های زیست گونه انسان در کرانه های جنوبی کاسپین در «اشکفت دربند رشی» در رحمت آباد رودبار شناسایی شده که قدمت آن بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار سال پیش باز می گردد.
مطالعات اولیه دانشگاه فیلادلفیا به رهبری پروفسور استنلی کارلتون کون، پیشینه زیست گونه انسان در اشکفت های هوتو و کمربند را تا ۷۵ هزار سال پیش گزارش کرده بود. (مصادف با انقلاب شناختی) مطالعات بعدی اما تاریخچه زیست گونه انسان را بین عصر فراپارینه سنگی تا پایان عصر آهن (۱۴۵۰۰ تا ۱۲۰۰۰ سال پیش/ پیش از آغاز انقلاب کشاورزی) در غارهای هوتو و کمربند به اثبات رسانده است.
مطالعات دانشگاه فیلادلفیا بین سال های ۱۹۴۹ - ۱۹۵۱ موجب کشف اسکلت کامل سه انسان (یک مرد بالغ، یک زن کهنسال و یک دختر جوان) در غار کمربند شد که گویا در اثر ریزش سنگ از سقف غار کشته شده بودند.
بررسی های انجام شده نشان داد که انسان هایی که در این غار زندگی می کردند با گونه های «نئاندرتال» و «پلیت داون» که همزمان با ساکنان هوتو و کمر بند در دیگر نقاط کره زمین می زیسته اند تفاوت داشته و تا اندازه زیادی همانند انسان های امروزی بوده اند.
گزارش کامل مطالعات دانشگاه فیلادلفیا درباره Hotu man های ساکن در غارهای هوتو و کمربند با نام Filosophical Society «تفحصات در غار هوتو - ایران» در موزه ایران باستان موجود است.
در مطالعات تکمیلی اخیر از سوی باستان شناسان ایرانی هم اسکلت یک کودک ۱۲ هزار ساله کشف شده است.
نزدیکی چندین اشکفت مشابه هوتو و کمربند در نوار التپه - بهشهر - نکا و مهم تر از همه زیستگاه متمرکز کشف شده در گوهر تپه رستمکلا، نشانه های آشکاری از زیست و تکامل گونه انسان در البرز شمالی است که در صورت انجام مطالعات تکمیلی شاید روند تکامل گونه انسان خردمند را به چالش جدی بکشد.
شاید ساکنان اشکفت دربند رشی، نخستین کوه نشینان و ساکنان اشکفت های هوتو و کمربند، نخستین ساحل نشین کرانه های جنوبی دریاچه کاسپین بوده باشند.
حنیف رضا گلزار