به گزارش تابناک مازندران، با اعلام اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با کاهش ۳۰درصدی نرخ زاد و ولد در کشور، نرخ تولد در کشور از ۲.۵درصد طی ۱۵سال به ۰.۷درصد رسیده است. این آمار نشان می‌دهد میانگین سن جمعیت جوانان از سال۸۵ تاکنون ۳.۲درصد کاهش یافته و به ۳۲سال رسیده و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود تا سال۱۴۲۰ به کشوری سالمند تبدیل شویم. در این میان اوضاع در ۷ استان نامناسب‌تر از بقیه و در ۲استان مازندران و گیلان بحرانی است؛ در شرایطی که سیستان و بلوچستان با ۳.۲ و بوشهر با ۴.۲درصد جمعیت، پایین‌ترین نرخ سالمندی را در اختیار دارند، گیلان با ۱۳.۲و مازندران با ۱۲.۱درصد دارای پیرترین جمعیت هستند.
جمعیت گیلان ۲میلیون و ۵۳۰هزار و ۶۹۶نفر است. متوسط رشد سالانه جمعیت گیلان طی سال‌های ۹۰تا ۹۵برابر ۴/۰درصد بوده و گیلان از این نظر رتبه۲۵را در مقایسه با سایر استان‌ها دارد. گیلان پیرترین استان کشور و شهرستان املش پیرترین شهرستان ایران است. شاخص سالمندی کشور ۸/۳۶درصد و شاخص سالمندی گیلان ۵/۷۴درصد است. حدود یک‌میلیون و ۷۴۶هزار نفر از جمعیت ۲میلیون و ۵۳۰هزار نفری گیلان معادل بیش از نیمی از جمعیت استان بین ۱۵تا ۵۹سال دارند. میانگین سنی جمعیت گیلان نیز ۳۵سال است که حدود ۲۰درصد آن را نیروی جوان یعنی۲۹-۱۵سال و ۵/۹درصد آن را سالمندان یعنی ۶۵سال به بالا تشکیل می دهند. جمعیت مولد ۶۴-۱۵ساله در گیلان حدود ۷۳درصد معادل یک‌میلیون و ۸۷۷هزار نفر است.
مدیرکل ثبت احوال گیلان در این‌باره به همشهری می‌گوید: گیلان در کل کشور کمترین ثبت ولادت و پیرترین جمعیت را دارد و به همین دلیل استان وارد یک چاله جمعیتی شده است.
حسن وفایی با بیان اینکه قاعده هرم سنی گیلان در مقایسه با کشور کوچک‌تر است و ۵سال زودتر به سمت پیری در حرکت است، می‌افزاید: بحران سالمندی و پیری جمعیت هر چند دهه یک‌بار اتفاق می‌افتد و یک روند طبیعی در سیر جمعیت است، اما این روند در گیلان شدت بیشتری دارد و به همین دلیل باید فکری برای آن کرد.
او با تأکید بر اینکه حدود ۱۰سال برای رفع بحران پیری جمعیت فرصت باقی است، توضیح می‌دهد: حدود ۱۰سال وقت داریم که فکری برای این موضوع کنیم و از بحران خارج شویم. جمعیت فعال گیلان جمعیت خوبی است و می‌شود از این جمعیت برای جلوگیری از روند پیری استفاده کرد. وفایی همچنین با بیان اینکه به‌طور میانگین به ازای هر پدر و مادر باید ۲.۱فرزند متولد شود، ادامه می‌دهد: این عدد در گیلان ۱.۳است و این خطر را ایجاد کرده که جمعیت گیلان نتواند جانشین خود را ایجاد کند.
این مقام مسئول البته تأکید می‌کند که در کنار افزایش جمعیت باید به کیفیت جمعیت هم توجه کرد؛ زیرا افزایش جمعیت بدون توجه به کیفیت فقط می‌تواند منجر به بروز تبعات و آسیب‌های اجتماعی برای جامعه شود.
۱۴درصد سالمندی در مازندران
مازندران به دلایل متعدد یکی از استانهای پرچالش در حوزه جمعیت است. سکونت دائمی حدود ۳میلیون و ۳۰۰هزار نفر جمعیت در این استان که هجدهمین جایگاه از نظر مساحت را دارد، موجب شده است مازندران چهارمین استان پرتراکم کشور باشد. چالش دیگر جمعیتی استان روند رو به سالمندی آن است. مازندران با حدود ۴۰۰هزار سالمند که ۱۴درصد جمعیت این استان را تشکیل می‌دهد پس از گیلان دومین استان سالمند کشور است. از سوی دیگر نیز جمعیت جوان طی سال‌های اخیر کاهش یافته؛ به‌طوری که ۱/۳۴درصد جمعیت استان در سال۸۵به ۲۷/۲۳درصد جمعیت در سال۹۵رسیده است. در این استان نرخ باروری نیز پایین‌تر از میانگین کشور است و در کاهش فرزندآوری نیز پس از گیلان دومین استان کشور است.
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران با بیان اینکه بیش از ۱۴درصد جمعیت مازندران سالمند هستند، می‌گوید: جمعیت استان ۳میلیون و ۳۸۴هزار و ۲۸۴نفر هستند و از کل جمعیت، ۱۴۹هزار و ۲۶۳نفر کودک زیر ۵سال و ۳۹۲هزار و ۵۶۵نفر سالمند هستند.
سیدعباس موسوی با بیان اینکه ثبت ولادت‌ها روند نگران‌کننده‌ای دارد، می‌گوید: میانگین سن ازدواج پسران از ۲۴سالگی و دختران از ۱۸سالگی در سال۷۵به‌ترتیب به ۲۷ و ۲۳سالگی در سال۹۸رسیده است. با توجه به افزایش میانگین سن ازدواج که حدودا سالانه یک سال به این اعداد اضافه می‌شود و محدودشدن زمان فرزندآوری، مشکلات جامعه رو به افزایش است.
وی با بیان اینکه میزان موالید ثبت شده نیز روند کاهشی داشته است، ادامه می‌دهد: میزان موالید از ۵۲هزار و ۵۲۰مورد در سال۵۷به ۳۰هزار و ۱۷۵مورد در سال۹۹رسیده است.